Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Jędrzejowie

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 33/23

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.USTALENIE FAKTÓW

1.1.Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.

M. K. (1)

w dniu 28 lipca 2022 roku w P. gm. J. woj. (...) jako instruktor nauki jazdy prowadzący Ośrodek (...) w J., na którym ciążył obowiązek opieki nad osobą narażoną na niebezpieczeństwo, nieumyślnie stworzył zagrożenie dla życia i zdrowia kursanta W. L. (2) kursanta prawa jazdy kat. A podczas odbywania przez niego motocyklem marki S. (...) o nr rej (...) lekcji nauki jazdy na placu manewrowym w ten sposób, że nie sprawował nad bezpieczeństwem wymienionego kursanta ciągłego i bezpośredniego nadzoru oraz pozostawił go w czasie odbywania wymienionej lekcji na placu manewrowym bez nadzoru i opieki, w wyniku czego W. L. (1) stracił panowanie nad kierowanym przez siebie motocyklem, zjechał z placu manewrowego do przyległego kompleksu leśnego i uderzył w drzewo, w następstwie czego doznał on obrażeń ciała w postaci rany na czole, otarć naskórka na szyi i w okolicy obojczykowej prawej , stłuczenia klatki ze złamaniem żebra III i łopatki piersiowej stłuczenia płuc, odmy prawej jamy opłucnowej, stłuczenia kręgosłupa piersiowego ze złamaniem kręgów (...)- (...), uszkodzenia splotu ramieniowego prawego, złamania prawego oczodołu, złamania kości czołowej, sitowia i kości klinowej, stłuczenia i obrzęku mózgu, krwawienia śródczaszkowego z następową utratą przytomności i niewydolnością oddechową, które to obrażenia stanowią chorobę realnie zagrażającą życiu

tj. o czyn z art. art. 160 § 3 kk w zw z art. 160 § 2 kk i art. 156 § 2 kk w zw z art. 156 § 1 pkt 2 kk w zw z art. 11 § 2 kk

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

1.1.1.

M. K. (1) prowadzi działalność gospodarczą - Ośrodek (...), pod adresem: ul. (...) w J., woj. (...).

Oskarżony jest jednocześnie instruktorem nauki jazdy, prowadzi praktyczne szkolenia dla kierowców w ramach uzyskiwania uprawnień prawa jazdy kategorii AM, A1, A2, A, B, BE, C, CE i T.

W ramach prowadzonej działalności M. K. (1) posiada dwa place manewrowe: w J. - pod adresem wykonywanej działalności oraz w P. - brak adresu.

Wyjaśnienia oskarżonego

k. 197-198

Informacja z Wydziału Komunikacji Starostwa Powiatowego w J.

k. 63-94

1.1.2.

W 2022 roku pokrzywdzony W. L. (1) zapisał się na kurs prawa jazdy kat. A do ośrodka prowadzonego przez oskarżonego.

W tym czasie pokrzywdzony posiadał już prawo jazdy kat. B, chciał jednak uzyskać dodatkowe uprawnienia w zakresie prowadzenia motocykla.

Przed przystąpieniem do części praktycznej kursu, W. L. (1) zdał wewnętrzny egzamin teoretyczny.

Pierwszą lekcję praktycznej nauki jazdy motocyklem pokrzywdzony odbył w dniu 27 lipca 2022 roku na placu manewrowym.

Kolejny termin został wyznaczony na następny dzień.

Zeznania W. L. (1)

k. 128-130, 232v-233

Zeznania R. L.

k. 106-107, 190-191, 233-233v

Informacja z Wydziału Komunikacji Starostwa Powiatowego w J.

k. 63-94

1.1.3.

W dniu 28 lipca 2022 roku około godziny 7.30 W. L. (1) wyjechał z domu i udał się do Ośrodka (...) przy ul. (...) w J..

Zajęcia praktyczne w tym dniu były przewidziane na czas dwóch godzin.

Około godziny 8.00 pokrzywdzony pobrał motocykl marki S. (...) o nr rej (...) należący do właściciela szkoły jazdy. Motocyklem tym przejechał ze szkoły jazdy w J. na teren placu manewrowego w P.. Podczas pokonywania tej trasy przed motocyklem kierowanym przez pokrzywdzonego jechał oskarżony, prowadząc samochód z oznaczeniem (...).

Na oskarżonym -jako instruktorze nauki jazdy- ciążył obowiązek opieki nad kursantem, wyrażający się m.in. w sprawowaniu ciągłego i bezpośredniego nadzoru nad bezpieczeństwem kursanta.

Podczas odbywania przez W. L. (1) lekcji nauki jazdy na placu manewrowym w P. w dniu 28 lipca 2022 roku oskarżony pozostawił pokrzywdzonego bez nadzoru i pojechał do J., czym nieumyślnie stworzył zagrożenie dla życia i zdrowia kursanta.

Około godz. 10.00 W. L. (1) (pozostawiony sam, bez nadzoru i opieki instruktora) stracił panowanie nad kierowanym przez siebie motocyklem, zjechał z placu manewrowego do przyległego kompleksu leśnego i uderzył w drzewo.

W momencie, gdy oskarżony wrócił na plac z innym kursantem - M. W. (1), pokrzywdzonego nie było na placu manewrowym. Oskarżony zadzwonił wówczas do pokrzywdzonego, ten jednak nie odbierał telefonu komórkowego. Wówczas oskarżony zauważył leżącego w przyległym kompleksie leśnym W. L. (1). Na miejsce została wezwana załoga karetki pogotowia, która udzieliła pomocy poszkodowanemu.

Zeznania R. L.

k. 106-107, 190-191, 233-233v

Zeznania D. W.

k. 175-176, 240v

Zeznania M. W. (1)

k. 8-9, 188-189, 240v-241

Zeznania G. G.

k. 183-184

Zeznania Ł. K.

k. 179-180, 246v

Protokół badania stanu trzeźwości oskarżonego

k. 2

Protokół oględzin miejsca wypadku na placu manewrowym wraz z dokumentacją fotograficzną

k. 12-14, 18-31

Protokół oględzin motocykla S. (...) o nr rej. (...)

k. 34-35

Opinia biegłego z zakresu mechaniki i eksploatacji maszyn i pojazdów dot. motocykla S. (...) wraz z dokumentacją fotograficzną

k. 36-39, 40-45

Raport historii działania

k. 52-55

Pismo Wojewody (...) wraz z płytą CD z zapisem nagrania dot. zdarzenia

k. 61-62

Informacja z Wydziału Komunikacji Starostwa Powiatowego w J.

k. 63-94

Pismo (...) w K. z płytą CD z zapisem nagrania dot. zdarzenia

k. 96-97

Wyniki badania krwi W. L. na zawartość alkoholu

k. 101-102

Protokół oględzin telefonu komórkowego W. L. wraz z dokumentacją fotograficzną

k. 110-111, 112-117

Informacja operatora telekomunikacyjnego (...) S.A. w W. z płytą CD

k. 118-122

Protokół oględzin zapisu zgłoszenia na placu manewrowym nadesłany przez CPR

k. 131-133

Protokół oględzin zapisu zgłoszenia na placu manewrowym z Dyspozytorni Medycznej w K.

k. 134-136

Schemat wraz z opisem logowań telefonu komórkowego M. K. i W. L. w czasie zdarzenia i w okresach przed i po zdarzeniu

k. 151-153

Szkic sytuacyjny miejsca zdarzenia

k. 164

1.1.4.

W następstwie tego zdarzenia pokrzywdzony doznał obrażeń ciała w postaci rany na czole, otarć naskórka na szyi i w okolicy obojczykowej prawej , stłuczenia klatki ze złamaniem żebra III i łopatki piersiowej stłuczenia płuc, odmy prawej jamy opłucnowej, stłuczenia kręgosłupa piersiowego ze złamaniem kręgów (...)- (...), uszkodzenia splotu ramieniowego prawego, złamania prawego oczodołu, złamania kości czołowej, sitowia i kości klinowej, stłuczenia i obrzęku mózgu, krwawienia śródczaszkowego z następową utratą przytomności i niewydolnością oddechową, które to obrażenia stanowiły chorobę realnie zagrażającą życiu.

Opinia sądowo-lekarska dot. W. L.

k. 164

Teczka z dokumentacją medyczną W. L. ze Szpitala (...) w J.

W załączeniu

Teczka z dokumentacją medyczną W. L. ze (...) w K.

W załączeniu

1.1.5.

M. K. (1) nie był uprzednio karany.

Informacja z KRK

k. 168

1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

2.OCena DOWOdów

2.1.Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.1.

Wyjaśnienia oskarżonego

Wyjaśnienia oskarżonego były wiarygodne jedynie w zakresie okoliczności bezspornych, tj. faktu jego długoletniej działalności w zakresie szkolenia kierowców oraz samego faktu zaistnienia zdarzenia (potwierdzenia, iż na jego placu manewrowym szkolił się pokrzywdzony na udostępnionym przez niego motocyklu, który był sprawny technicznie).

1.1.2.

Zeznania W. L. (1)

Wprawdzie pokrzywdzony nie pamiętał w ogóle dnia wypadku, ale z uwagi na poniesione obrażenia (w tym w obrębie głowy) nie budzi to wątpliwości sądu. Jego zeznania miały o tyle znaczenie, że przyczyniły się do poczynienia szerszych ustaleń w sprawie. Świadek podał mianowicie, że odbywał kurs prawa jazdy kategorii ,,A w firmie oskarżonego. Dzień przed zdarzeniem był na pierwszej lekcji nauki jazdy. Wskazał, że gdy odbywał jazdę na placu tego dnia, oskarżony zostawił go samego i pojechał po innego kursanta. Nadmienił, że przed praktyczną częścią szkolenia zdał egzamin wewnętrzny teoretyczny (za pierwszym razem). Świadek zeznał, że posiada prawo jazdy kat. B od 18 roku życia, a przed zapisem na kurs kat A jeździł trochę skuterem. Zaznaczył, że między skuterem a motocyklem występowały spore różnice, ponieważ w skuterze była tylko manetka, a w motocyklu trzeba było zmieniać biegi. Poza tym skuter miał moc zaledwie 5 koni mechanicznych, a motocykl – aż 80. Odnośnie stanu zdrowia pokrzywdzonym wskazał, że leczenie jeszcze się nie zakończyło. Dotychczas miał 2 operacje neurochirurgiczne, a obecnie odbywa rehabilitację. Przed nim jeszcze długie leczenie i prawdopodobnie nie odzyska pełnej sprawności, jaką miał przed wypadkiem.

Zeznania pokrzywdzonego były wiarygodne.

1.1.2.

1.1.3.

Zeznania R. L.

Świadek jest ojcem pokrzywdzonego. Zeznał, że w dniu 28.07.2022 roku około godz. 7:30 syn wyjechał z domu, a około godz. 11:00 otrzymał telefon od drugiego syna, który jest ratownikiem, że W. miał wypadek. Wskazał, że gdy po południu odbierał z „bazy” oskarżonego samochód syna, którym ten przyjechał na lekcję, oskarżony był zmartwiony. Mówił, że był obecny na miejscu, gdy doszło do wypadku. Tymczasem po odblokowaniu telefonu syna świadek zauważył, że w czasie kiedy zaistniał wypadek oskarżony dzwonił do pokrzywdzonego. Telefon ten przekazał na policji, dowiadując się, że oskarżonego miało nie być na miejscu, gdy doszło do wypadku. Nadmienił, że po wypadku kontaktował się z nim oskarżony oferując pomoc.

Zeznania świadka były rzeczowe, logiczne i składne.

1.1.1.

1.1.2.

Informacja z Wydziału Komunikacji Starostwa Powiatowego w J.

Dowód sporządzony rzetelnie, nie kwestionowany przez strony postępowania.

1.1.3.

Zeznania D. W.

Zeznania funkcjonariuszy policji są spójne, rzeczowe, konsekwentne i wzajemnie się uzupełniają. Świadkowie przekazali wiedzę o zdarzeniu jaką posiedli w związku z wykonywaniem czynności służbowych bezpośrednio na miejscu zdarzenia.

Zeznania G. G.

1.1.3.

Zeznania M. W. (1)

Zeznania świadka miały ważkie znaczenie dla ustaleń czynionych w sprawie. W dniu, kiedy doszło do wypadku pokrzywdzonego świadek również miał lekcję nauki jazdy na motorze. Podał, że był z oskarżonym umówiony ale nie pamięta na którą godzinę (określił, że mogła to być 10.30 lub 11.00). Wskazał, że przyjechał do siedziby szkoły na ul. (...) w J., gdzie M. K. (1) już oczekiwał na niego. Potem pojechali na plac manewrowy w P.: on jechał na motocyklu, a przed nim jechał samochodem oskarżony. Zaznaczył, że pojechali prosto na plac manewrowy do P.. Po przyjeździe na placu nikogo nie było. Oskarżony powiedział jakie manewry ma wykonać, po czym podszedł na koniec placu. Wtedy zaczął zachowywać się nerwowo („ gdzieś telefonował, chodził nerwowo”). Świadek zeznał, że wtedy zgasił motocykl i podszedł do oskarżonego, wówczas zobaczył leżącego między drzewami chłopaka, obok którego leżał motocykl. Zaznaczył, że wcześniej (po przyjeździe na plac) nie widział by inny kursant wykonywał jakieś manewry. Zeznał: „ Miałem w polu widzenia cały plac. Również poza terenem placu nie widziałem motocyklisty. Ja zobaczyłem pokrzywdzonego już po wypadku, kiedy był z nim wujek”.

Mimo tego, że oskarżony jest wujkiem M. W. (1), to zeznania tego świadka były rzeczowe, składne i konsekwentne. Świadek przedstawił w sposób logiczny i szczery posiadaną przez siebie wiedzę. Brak jest podstaw by podważyć wiarygodność zeznań tego świadka.

1.1.3.

Zeznania Ł. K.

Zeznania funkcjonariusza wiarygodne. Miały pomocnicze znaczenie. Wskazał, że dokonał analizy danych uzyskanych od operatora telefonii komórkowej, dotyczących miejsc logowania telefonu oskarżonego. Wskazał, że w czasie zdarzenia telefon oskarżonego logował się do stacji (...) znajdującej się przy ul. (...) w J., zatem nie mógł znajdować się w miejscowości P.. Nadto, zaznaczył, że o godz. 10.12z telefonu komórkowego oskarżonego były wykonane próby połączenia na numer pokrzywdzonego.

1.1.3.

Protokół badania stanu trzeźwości oskarżonego

Dowód sporządzony rzetelnie, nie kwestionowany przez strony postępowania.

1.1.3.

Protokół oględzin miejsca wypadku na placu manewrowym wraz z dokumentacją fotograficzną

Dowód sporządzony rzetelnie, nie kwestionowany przez strony postępowania.

1.1.3.

Protokół oględzin motocykla S. (...) o nr rej. (...)

Dowód sporządzony rzetelnie, nie kwestionowany przez strony postępowania.

1.1.3.

Opinia biegłego z zakresu mechaniki i eksploatacji maszyn i pojazdów dot. motocykla S. (...) wraz z dokumentacją fotograficzną

Sąd podzielił wnioski tej opinii i przyjął je za podstawę ustaleń czynionych w sprawie. Są jasne, rzetelne, zgodne z wymogami prawa. Wynika z niej, że istnieje duże prawdopodobieństwo całkowitej sprawności układów mających wpływ na bezpieczeństwo jazdy motocyklem oraz że stan techniczny motocykla nie miał wpływu na zaistnienie wypadku drogowego.

1.1.3.

Raport historii działania

Dowód sporządzony rzetelnie, nie kwestionowany przez strony postępowania.

1.1.3.

Pismo Wojewody (...) wraz z płytą CD z zapisem nagrania dot. zdarzenia

Dowód sporządzony rzetelnie, nie kwestionowany przez strony postępowania.

1.1.3.

Informacja z Wydziału Komunikacji Starostwa Powiatowego w J.

Dowód sporządzony rzetelnie, nie kwestionowany przez strony postępowania.

1.1.3.

Pismo (...) w K. z płytą CD z zapisem nagrania dot. zdarzenia

Dowód sporządzony rzetelnie, nie kwestionowany przez strony postępowania.

1.1.3.

Wyniki badania krwi pokrzywdzone-go na zawartość alkoholu

Dowód sporządzony rzetelnie, nie kwestionowany przez strony postępowania. W próbce krwi zabezpieczonej od pokrzywdzonego z dnia zdarzenia nie stwierdzono obecności alkoholu etylowego.

1.1.3.

Protokół oględzin telefonu komórkowego pokrzywdzone-go wraz z dokumentacją fotograficzną

Dowód sporządzony rzetelnie, nie kwestionowany przez strony postępowania. Na jego podstawie sąd ustalił, że w dniu zdarzenia z kontaktu zapisanego w telefonie pokrzywdzonego jako (...) na numer pokrzywdzonego były wykonane dwa połączenia – o godzinie 10.11 i godz. 10.12 (godziny wskazane z wyświetlacza telefonu)

1.1.3.

Informacja operatora telekomunikacyjnego (...) S.A. w W. z płytą CD

Dowód sporządzony rzetelnie, nie kwestionowany przez strony postępowania.

1.1.3.

Protokół oględzin zapisu zgłoszenia na placu manewrowym nadesłany przez CPR

Dowód sporządzony rzetelnie, nie kwestionowany przez strony postępowania.

1.1.3.

Protokół oględzin zapisu zgłoszenia na placu manewrowym z Dyspozytorni Medycznej w K.

Dowód sporządzony rzetelnie, nie kwestionowany przez strony postępowania. Pierwsze zgłoszenie o zdarzeniu było dokonane przez kobietę (która otrzymała polecenie od oskarżonego, by zadzwonić) o godz. 10:15:34 z numeru (...). Drugie zgłoszenie dokonane jest przez mężczyznę (oskarżonego) o godz. 10.17:48 z numeru (...).

1.1.3.

Schemat wraz z opisem logowań telefonu komórkowego M. K. i W. L. w czasie zdarzenia i w okresach przed i po zdarzeniu

Dowód wiarygodny. Na jego podstawie sąd ustalił, że telefon oskarżonego między godz. 9:54:04 a godz. 10:01:49 logował się do stacji BTS umiejscowionej na ul. (...) (4) w J.. Numer telefonu oskarżonego to (...), a pokrzywdzonego (...). Z wykazu wynika, że o 10:12:20 nastąpiła próba połączenia z teflonu oskarżonego z stacji przypisanej do P. (590/2). Następnie o godz. 10:12:48 z numeru oskarżonego było wykonane połączenie na numer (...).

Szkic sytuacyjny miejsca zdarzenia

Dowód sporządzony rzetelnie, nie kwestionowany przez strony postępowania.

1.1.4.

Opinia sądowo-lekarska dot. W. L.

Na podstawie opinii sądowo-lekarskiej G. L. sąd ustalił rodzaj i mechanizm obrażeń jakich doznał pokrzywdzony W. L. (1) w wyniku zderzenia.

1.1.4.

Teczka z dokumentacją medyczna dot. W. L. z Szpitala (...) w J.

Dowód wiarygodny.

Teczka z dokumentacją medyczna dot. W. L. z (...) w K.

1.1.5.

Informacja z K.

Dowód bezsporny.

2.2.Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

Wyjaśnienia oskarżonego

Sąd nie dał wiary wyjaśnieniom oskarżonego. Twierdził on, że nie widzi żadnego związku pomiędzy swoim zachowaniem a zaistniałym zdarzeniem oraz, że nie ma żadnego wpływu na zachowanie kursanta uczącego się jeździć motocyklem Zdaniem sądu wyjaśnienia w tej części stanowią wyłącznie przyjętą przez oskarżonego linię obrony.

Sąd odniósł się do tej kwestii w pkt 3.1. uzasadnienia, jako, że niecelowe jest powielanie tych samych treści dwukrotnie w treści uzasadnienia.

Zeznania A. K.

Świadek skorzystała z prawa do odmowy złożenia zeznań.

3.PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☐

3.1.Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☒

3.2.Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

1

M. K. (1)

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Występki z art. 160 § 1-3 k.k. należą do przestępstw konkretnego narażenia. Są to przestępstwa materialne. Do ich znamion należy skutek w postaci bezpośredniego niebezpieczeństwa utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu człowieka w rozumieniu art. 156 § 1 k.k. Przepis ten nie obejmuje natomiast, jak czyni to art. 158 § 1 k.k., narażenia na bezpośrednie niebezpieczeństwo skutków w postaci naruszenia czynności narządu ciała lub rozstroju zdrowia trwającego powyżej 7 dni (średni uszczerbek na zdrowiu z art. 157 § 1 k.k.). W przepisie art. 160 § 2 k.k. przewidziano surowszą sankcję za narażenie na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo zdrowia człowieka, gdy na sprawcy ciąży obowiązek opieki nad osobą narażoną. Surowsza ocena takiego narażenia wynika stąd, że sprawca, który miał być gwarantem bezpieczeństwa danej osoby, sprzeniewierzył się obowiązkowi, który go obciąża i naraził swojego podopiecznego na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty najcenniejszych dóbr. Jest to typ przestępstwa indywidualnego, którego sprawcą może być tylko osoba zobowiązana do opieki nad inną osobą. Obowiązek opieki, stanowiący znamię kwalifikujące czyn sprawcy, musi istnieć wcześniej, zanim doszło do narażenia danej osoby na niebezpieczeństwo.

Źródłem obowiązku opieki, o jakim mowa w art. 160 § 2 k.k., może być:

1)przepis prawa, np. art. 95 k.r.o. określający obowiązki rodziców wobec małoletnich dzieci;

2)orzeczenie sądu, np. kształtujące stosunek przysposobienia (por. art. 114 § 1, art. 117 § 1, art. 121 § 1 i 3, art. 123 oraz 124 § 1 k.r.o.);

3)umowa, a ściślej rzecz ujmując – dobrowolne zobowiązanie, w wyniku którego poszczególne osoby przyjmują na siebie obowiązek pieczy nad innymi osobami, np. umowa o pracę lub kontrakt lekarza z daną placówką służby zdrowia, nauczyciela ze szkołą lub przedszkolem, opiekunką do dziecka a jego rodzicami, wzięcie cudzego dziecka na spacer i przejęcie tym samym opieki nad nim w drodze tej czynności faktycznej (por. L. Kubicki, Przestępstwo..., s. 159 i 191; A. Zoll, Narażenie na niebezpieczeństwo [w:] System Prawa Karnego, t. 4, cz. 1, red. I. Andrejew, L. Kubicki, J. Waszczyński, s. 469 i 470; V. Konarska-Wrzosek, Uwagi..., s. 81; zob. też wyrok SA we Wrocławiu z 25.10.2017 r., II AKa 282/17, LEX nr 2402346). Gdy dobrowolne przyjęcie na siebie obowiązków gwaranta nie ma formy cywilnoprawnego kontraktu, do odpowiedzialności sprawcy narażenia na podstawie surowszej kwalifikacji prawnej z art. 160 § 2 k.k. niezbędne jest rzeczywiste objęcie funkcji gwaranta (zob. np. wyrok SN z 19.07.2018 r., IV KK 371/17, OSNKW 2018/10, poz. 68). Przy czym zaznaczyć należy, że zawsze „Zakres obowiązków ciążących na gwarancie musi być definiowany w odniesieniu do tego momentu czasowego, w którym on działa, w oparciu o wtedy dostępne mu informacje o okolicznościach stanu faktycznego. W odniesieniu do tego momentu formułowane być winny wnioski co do zakresu realizacji tychże obowiązków i niebezpieczeństw, które wynikać mogą z ich zaniechania” (zob. wyrok SN z 8.06.2010 r., III KK 408/09, LEX nr 598846; postanowienie SN z 19.01.2011 r., IV KK 356/10, OSNKW 2011/2, poz. 18).

Obowiązek opieki to przede wszystkim obowiązek czuwania nad bezpieczeństwem danej osoby, troszczenia się o jej dobra i interesy. Powodem ustanawiania obowiązku opieki jest istnienie grona osób, które nie są zdolne w ogóle lub w stopniu dostatecznym zadbać o siebie samodzielnie i dlatego muszą być poddane pieczy kogoś innego. Opieki, a w tym przede wszystkim czuwania nad zachowaniem życia i zdrowia, wymagają osoby, które z uwagi na wiek, niepełnosprawność psychiczną lub fizyczną albo ze względu na znajdowanie się w szczególnej sytuacji faktycznej nie są w stanie zatroszczyć się o siebie samodzielnie. Do grona takich osób należą w szczególności: dzieci, starcy, chorzy, a także inne osoby poddane z tych czy innych powodów – w sposób przemijający bądź trwały – opiece innych osób z uwagi na ograniczoną możliwość dbania o swoje dobra i interesy jak np. osoby uczące się jeździć pojazdami mechanicznymi , pływać, nurkować, latać – pod okiem instruktora (V. W., Uwagi o przestępstwie pozostawienia człowieka w położeniu grożącym niebezpieczeństwem, PiP (...), s. 80–81 i 83).

Dla ustalenia związku przyczynowego konieczne jest stwierdzenie, że między bezprawnym zachowaniem, a skutkiem występuje tzw. relacja sprawcza (związek normatywny). Aby to ustalić należy odwołać się do reguł prawnych postępowania z danym dobrem i stwierdzić, czy niebezpieczeństwo, które sprawca stworzył zmaterializowało się w skutku, przed którym reguły te miały chronić. Innymi słowy: chodzi o przeanalizowanie hipotetycznego związku przyczynowego opartego na zgodnym z prawem zachowaniu alternatywnym i ustalenie, czy zachowanie nakazane pozwoliłoby uniknąć skutku. Weryfikacja ta musi się odbywać z punktu widzenia celu ochronnego normy postępowania z dobrem.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy stwierdzić należy, że na oskarżonym, wykonującym funkcję instruktora nauki jazdy, ciążyły obowiązki z tym związane. Oskarżony powinien był sprawować pieczę i nadzór nad kursantem, by na bieżąco udzielać mu wskazówek i korygować błędy. Oskarżony, zostawiając kursanta samego na placu manewrowym uchybił swoim obowiązkom, a jego zachowanie spowodowało skutki zdrowotne u pokrzywdzonego, a zarazem naraziło go na dalej idące niebezpieczeństwo. W związku z tym nie ma wątpliwości, że skutki, jakich spowodowanie przypisano oskarżonemu (niebezpieczeństwo i uszkodzenie ciała) nie należą do kategorii takich, których nie mógł przewidzieć.

Dla przypisania przestępstwa z art. 160 k.k. nie jest konieczne wystąpienie jakichkolwiek innych skutków, poza wytworzeniem, a w pewnych sytuacjach zwiększeniem lub utrzymaniem, stanu narażenia na niebezpieczeństwo, o jakim przepis ten stanowi. Dla odpowiedzialności za występek z art. 160 § 3 k.k. nie ma znaczenia okoliczność, czy podjęcie zaniechanego działania było w stanie odwrócić niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia pacjenta. Wystarczającym znamieniem tego występku jest wszak skutek nie w postaci naruszenia tego chronionego dobra, ale w postaci konkretnego narażenia na niebezpieczeństwo (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 marca 2020 r. sygn. akt IV KK 221/19)

Oskarżony podnosił, że nie miał żadnego wpływu na zachowanie kursanta, z czym jednak nie sposób się zgodzić. Gdyby bowiem był obecny na placu manewrowym, gdy W. L. (1) jeździł motocyklem, to widząc że kursant jego niewłaściwie wykonuje jakiś manewr lub zaczyna jechać zbyt szybko mógłby zareagować – chociażby wykorzystując łączność poprzez zestaw słuchawkowy, jaką posiada kursant z instruktorem nauki. Zeznania M. W. (1), w powiązaniu z koincydencją czasową logowań i wykonywanych połączeń przez oskarżonego wskazują w sposób niebudzący wątpliwości, iż oskarżonego w chwili zdarzenia nie było na placu manewrowym, a jego kursant W. L. (1) został pozostawiony bez opieki. Oczywistym jest, że gdyby oskarżony obserwował poczynania pokrzywdzonego na placu manewrowym, to mając go mając go w zasięgu wzroku nie dzwoniłby do niego. Co więcej: o tym, że oskarżonego nie było na placu świadczą też dobitnie zeznania drugiego kursanta - M. W. (1), który wprost wskazywał, że gdy przyjechał z wujkiem (oskarżonym) na plac manewrowy w P., to nie było tam innego kursanta. Natomiast chwilę później oskarżony chodził nerwowo przy końcu placu i dzwonił gdzieś, a gdy M. W. (2) podszedł do niego zobaczył już leżącego mężczyznę i motor.

Zdaniem sądu oskarżony wprawdzie zlekceważył obowiązujące procedury obowiązujące podczas nauki jazdy, lecz stworzenie zagrożenia dla życia i zdrowia kursanta, skutkujące realnymi obrażeniami ciała miało charakter nieumyślny, wynikający niewątpliwie z rutynowego podejścia do kwestii szkolenia.

Nieumyślne narażenie na niebezpieczeństwo, zgodnie z formułą art. 9 § 2 k.k., można przypisać sprawcy, gdy nie mając zamiaru narażenia człowieka, naraża go jednak w wyniku niezachowania wymaganej w danych okolicznościach ostrożności, w sytuacji, w której narażenie człowieka na utratę życia lub ciężki uszczerbek na zdrowiu przewidywał lub mógł przewidzieć (tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 kwietnia 2000 r., sygn. akt V KKN 318/99). Wskazać należy, że nieumyślna realizacja znamion narażenia na niebezpieczeństwo określona w art. 160 § 3 k.k., z uwzględnieniem statusu sprawcy, może nastąpić zarówno w formie działania, jak i zaniechania. Nie sprzeciwia się takiej interpretacji użyte w konstrukcji klauzuli nieumyślności z tego przepisu sformułowanie "jeżeli sprawca (...) działa nieumyślnie" (tak postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 lutego 2002 r., sygn. akt V KKN 473/99). Aby podmiot mógł zostać uznany za sprawcę narażenia, o którym stanowi art. 160 k.k., jego zachowanie musi naruszać wynikające z wiedzy i doświadczenia reguły postępowania z takimi dobrami jak życie i zdrowie, stwarzając nie dające się zaakceptować prawdopodobieństwo ich naruszenia. Musi zatem dojść do wytworzenia lub zdynamizowania stanu narażenia na niebezpieczeństwo.

Zamiar sprawcy zaliczany jest do okoliczności faktycznych i tak, jak każda inna okoliczność faktyczna, musi zostać udowodniony w sposób niewątpliwy, co jednak nie nastąpiło. Trudno także oceniać zachowanie oskarżonego w innych kategoriach, niż potocznie rozumianej lekkomyślności. Nie sposób wyobrazić sobie, by oskarżony miał zamiar narażenia kursanta na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, to jest co najmniej przewidując możliwość takiego skutku godził się na to. Nie sposób sobie wyobrazić, by mając świadomość niebezpieczeństwa, o jakim mowa w art. 160 § 1 k.k. godził się na nie. Zdaniem sądu oskarżony, będąc przekonany, że pokrzywdzony posiada już określone umiejętności, nie przewidział, że do takiego narażenia może dojść (choć z pewnością taką możliwość przewidzenia miał). Mimo tego, że W. L. (1) posiadał już prawo jazdy kat. B, to była to dopiero druga lekcja praktycznej nauki jazdy na motocyklu. Oskarżony nie uwzględnił jednak, że kursant na terenie placu manewrowego może popełnić tak poważny błąd skutkujący utratą panowania nad pojazdem.

Z uwagi na argumenty wskazane wyżej sąd zmienił opis czynu w ten sposób, że ustalił , że w zakresie narażenia na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu oskarżony działał nieumyślnie. Konsekwencją tej korekty była zmiana kwalifikacji prawnej przypisanego oskarżonemu czynu - zamiast zarzucanego oskarżonemu art. 160 § 2 k.k. sąd przypisał mu art. 160 § 3 k.k. w związku z art. 160 § 2 k.k.

W wyniku zdarzenia W. L. (1) doznał obrażeń ciała w postaci rany na czole, otarć naskórka na szyi i w okolicy obojczykowej prawej , stłuczenia klatki ze złamaniem żebra III i łopatki piersiowej stłuczenia płuc, odmy prawej jamy opłucnowej, stłuczenia kręgosłupa piersiowego ze złamaniem kręgów (...)- (...), uszkodzenia splotu ramieniowego prawego, złamania prawego oczodołu, złamania kości czołowej, sitowia i kości klinowej, stłuczenia i obrzęku mózgu, krwawienia śródczaszkowego z następową utratą przytomności i niewydolnością oddechową, które to obrażenia stanowią chorobę realnie zagrażającą życiu.

Mając na względzie powyższe sąd zmodyfikował opis czynu przypisanego oskarżonemu i przyjęta kwalifikację prawną ustalając, że stworzenie przez oskarżonego zagrożenia dla życia i zdrowia kursanta W. L. (2) miało charakter nieumyślny i czyn ten sąd zakwalifikował z art. 160 § 3 kk w zw. z art. 160 § 2 kk i art. 156 § 2 kk w zw. z art. 156 § 1 pkt 2 kk w zw. z art. 11 § 2 kk.

W tym miejscu zauważyć należy, iż zasadnie pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego zaważył, że sąd dokonując zmiany kwalifikacji prawnej czynu w kierunku nieumyślnego przestępstwa z art. 160 § 3 kk nie odebrał od pokrzywdzonego wniosku o ściąganie (wymóg z art. 160 § 5 kk ), niemniej jednak pismem procesowym z dnia 24.07.2023 (k.256) powyższy brak został konwalidowany.

☐

1.1.  Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

☐

1.1.  Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

☐

1.2.  Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

4.KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

M. K. (1)

1

1

W sprawie istnieją wszelkie przesłanki, aby przypisać oskarżonemu winę. Miał on wszelkie obiektywne możliwości zachowania się w sposób zgodny z prawem.

Ustalając w przedmiotowej sprawie stopień winy i społecznej szkodliwości czynu Sąd uznał, że jest on znaczny.

Wymierzając oskarżonemu karę, sąd wziął pod uwagę:

- to, że oskarżony, godził w istotne dobro prawne, jakim jest życie i zdrowie.

- charakter naruszonego dobra,

- waga naruszonych przez sprawcę obowiązków,

- stopień ciążących na sprawcy obowiązków jako instruktorze nauki jazdy (jak sam oskarżony podkreślał z wieloletnim doświadczeniem),

- skutki zdrowotne u pokrzywdzonego

- to, że stworzenie zagrożenia dla życia i zdrowia pokrzywdzonego miało charakter nieumyślny, wynikający z rutynowego podejścia oskarżonego,

-bezkrytyczny stosunek sprawcy do przestępstwa (oskarżony nie poczuwa się do odpowiedzialności za zaistniałe zdarzenie, nie dostrzegł on w żadnej mierze wadliwości swojego postępowania),

- nie przeprosił pokrzywdzonego, ale skontaktował się z jego ojcem po wypadku, oferując swoją pomoc,

- jako okoliczność łagodzącą Sąd przyjął to, że dotychczas prowadził ustabilizowany sposób życia, nie wchodził w konflikt z prawem.

Mając powyższe na uwadze, Sąd uznał, iż karą współmierną do stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu będzie kara 10 miesięcy pozbawienia wolności. W ocenie Sądu kara w orzeczonym wyżej rozmiarze uświadomi oskarżonemu naganność jego postępowania.

2

1

Na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 k.k. Sąd orzekł o warunkowym zawieszeniu wykonania wymierzonej kary pozbawienia wolności. Skorzystanie z dobrodziejstwa instytucji probacji stanowić ma dla oskarżonego szansę. Sąd miał przy tym na względzie fakt, że M. K. (1) nie był uprzednio karany, prowadził ustabilizowane życie zawodowe i rodzinne. Zdaniem Sądu należy więc dać szansę oskarżonemu, by zrozumiał on negatywne konsekwencje swego postępowania i poddać go próbie w celu zweryfikowania, czy w warunkach zagrożenia ewentualnego zarządzenia wykonania kary pozbawienia wolności, powstrzyma się od popełnienia kolejnych przestępstw w przyszłości. Trafność założonej pozytywnej prognozy kryminologicznej właściwe pozwoli zweryfikować długi (3 – letni) okres próby. Zdaniem sądu wymierzona kara pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania jest proporcjonalna do stopnia winy i stopnia społecznej szkodliwości czynu i stanowić będzie dla oskarżonego stosowne ostrzeżenie i dolegliwość i sprawi, że w przyszłości oskarżony będzie przestrzegał porządku prawnego.

3

1

Mając na względzie urealnienie dolegliwości karnej za przypisane oskarżonemu przestępstwo, Sąd wymierzył M. K. (1) także grzywnę w wysokości 100 stawek dziennych. Ilość stawek dziennych wymierzonych w ramach orzeczonej kary grzywny za przestępstwo jest adekwatna do stopnia społecznej szkodliwości przypisanego oskarżonemu czynu oraz stopnia jego zawinienia. Ustalając zaś wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 20 zł Sąd uwzględnił warunki osobiste i zarobkowe oskarżonego. W ocenie Sądu, jest on w stanie uiścić orzeczoną grzywnę, która to nie wykracza poza jego możliwości zarobkowe i płatnicze.

4

2

Sąd na podstawie art. 72 § 1 pkt 1 k.k. zobowiązał oskarżonego do informowania kuratora sądowego o przebiegu okresu próby. Zobowiązanie to ma stanowić rzeczywistą kontrolę nad przestrzeganiem przez w/w przepisów prawa.

5.Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

6. inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

1/ Sąd nie orzekł zakazu prowadzenia działalności gospodarczej , o której orzeczenie wnosił oskarżyciel publiczny. Zgodnie z treścią art. 39 pkt 2 k.k. jednym ze środków karnych jest zakaz zajmowania określonego stanowiska, wykonywania określonego zawodu lub prowadzenia określonej działalności gospodarczej. Zwrócić uwagę należy, że materialnoprawną podstawą orzeczenia środka karnego w postaci zakazu prowadzenia określonej działalności gospodarczej jest przepis art. 41 §2 k.k. określający merytoryczne przesłanki zastosowania właśnie tego środka, czyli skazanie za przestępstwo popełnione w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej i stwierdzenie, że dalsze jej prowadzenie przez sprawcę przestępstwa zagraża istotnym dobrom chronionym prawem. Jedną z przesłanek uzasadniających orzeczenie ww. zakazu jest to, że dalsze zajmowanie przez oskarżonego określonego stanowiska czy wykonywanie określonego zawodu zagraża istotnym dobrom chronionym prawem. Jak wskazuje się w orzecznictwie przesłankę tę należy rozumieć w ten sposób, że zachowanie sprawcy, wyczerpujące znamiona czynu zabronionego, było wynikiem braku odpowiednich kwalifikacji (dotyczy to zarówno wiedzy, jak i kwalifikacji moralnych), umiejętności, predyspozycji (fizycznych lub psychicznych) czy cech, które powinny charakteryzować osobę kompetentną do zajmowania określonego stanowiska czy wykonywania określonego zawodu (podobnie w wyr. SA w Katowicach z 7 marca 2013 r., II AKa 470/12, Legalis). Ponadto musi być wykazany związek między brakiem kwalifikacji, umiejętności, predyspozycji czy cech a popełnionym przestępstwem. Muszą także istnieć podstawy do wniosku, że dalsze zajmowanie stanowiska lub wykonywanie zawodu przez sprawcę przestępstwa z dużym prawdopodobieństwem będzie zagrażać istotnym dobrom chronionym prawem. W ocenie Sądu okoliczności sprawy, jak i okres, który upłynął od popełnienia czynu przez oskarżonego nie uzasadnia zakazaniu oskarżonemu wykonywania prowadzonej działalności. Sąd przypisał oskarżonemu popełnienie czynu nieumyślnego, który miał miejsce w dniu 28 lipca 2022r. (a więc ponad rok temu). W toku postępowania sądowego nie ustalono, aby w późniejszym okresie oskarżony dopuścił się zachowań przestępczych w związku z prowadzoną działalnością. Brak jest podstaw, aby uznać, iż wykonywanie przez niego prowadzonej działalności zagrażało istotnym dobrom chronionym prawem, takim jak życie czy zdrowie jego kursantów. Jak wynika z akt sprawy oskarżony jest instruktorem nauki jazdy, posiadającym wieloletnie doświadczenie, a także wiedzę i umiejętności w tej dziedzinie, a zdarzenie objęte niniejszym postępowaniem miało charakter incydentalny i nieumyślny.

2/ Jednocześnie podkreślić należy, że wyrok skazujący nie pozbawi oskarżonego możliwości wykonywania zawodu instruktora, bowiem ustawa o kierujących pojazdami stanowi, że instruktor nie może być skazany za umyślne przestępstwo przeciwko życiu i zdrowiu, natomiast sąd przypisał oskarżonemu przestępstwo w formie nieumyślnej.

3/Sąd nie orzekł wobec oskarżonego obowiązku z art. 46 k.k ., albowiem pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego nie poparł wniosku Prokuratora w tym zakresie. Wprost oświadczył, że po zakończeniu leczenia pokrzywdzony będzie występował na drogę postępowania cywilnego o odszkodowanie i zadośćuczynienie.

4/ Sąd nie orzekł o warunkowym umorzeniu postępowania – o co alternatywnie wnioskował obrońca oskarżonego, albowiem w ocenie sądu wina i społeczna szkodliwość czynu przypisanego oskarżonemu nie są nieznaczne (zgodnie z art. 66 § 1 k.k.) – co sąd opisał szerzej w pkt 4.1. uzasadnienia omawiając orzeczoną karę.

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

5

Sąd na podstawie art. 627 kpk i art. 2 ust.1 pkt. 3 i art.3 ust. 2 ustawy z dnia 23.06.1973r.o opłatach w sprawach karnych ( Dz.U. z 1983r. Nr 49 poz. 223) zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe obejmujące wydatki w kwocie 959 złotych i opłatę w kwocie 480 złotych.

Na wydatki złożyły się: 490,40 zł – koszty opinii biegłego z zakresu mechaniki i eksploatacji maszyn, 59,84 zł + 156,60 zł za ksero dokumentacji medycznej, 93,48 zł – koszty opinii sądowo –psychiatrycznej, 30 zł – za udzielnie informacji z KRK, 40 zł – ryczałt za doręczenie pism i wezwań w postępowaniu przygotowawczym i sądowym, 48,68 zł – za sprawozdanie z badań, 40 zł – przechowywanie zajętych przedmiotów.

Opłata od kary w kwocie 480 zł stanowi natomiast: 180 zł od kary pozbawienia wolności oraz 300 zł jako 20% kary grzywny orzeczonej obok kary pozbawienia wolności.

W ocenie sądu nie zaszły okoliczności, które uzasadniałyby zwolnienie oskarżonego od wyżej wskazanych kosztów niniejszego postępowania. Sytuacja majątkowa oskarżonego pozwala na poniesie powyższych kosztów związanych z tym postepowaniem.

8.Podpis