Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

IV P 150/24 - wyrok Sąd Rejonowy w Jędrzejowie z 2024-11-29

Sygn. akt IV P 150/24

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 listopada 2024 r.

Sąd Rejonowy w Jędrzejowie IV Wydział Pracy

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Leszek Gumbisz

Protokolant sądowy: Małgorzata Wilk

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 listopada 2024 r. w J.

sprawy z powództwa N. H.

przeciwko Sądowi Rejonowemu wB. Z.

o zapłatę

I. zasądza od pozwanego Sądu Rejonowego w B. Z. na rzecz powódki N. H. kwotę 12.808,42 zł (dwanaście tysięcy osiemset osiem złotych 42/100) tytułem wyrównania wynagrodzenia za pracę za okres od 17 stycznia do 31 grudnia 2022 roku z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od następujących kwot:

- 587,36 zł (pięćset osiemdziesiąt siedem złotych 36/100) za okres od dnia 11.02.2022 r. do dnia zapłaty,

- 1.105,45 zł (jeden tysiąc sto pięć złotych 45/100) za okres od dnia 11.03.2022 r. do dnia zapłaty,

- 1.105,45 zł (jeden tysiąc sto pięć złotych 45/100) za okres od dnia 11.04.2022 r. do dnia zapłaty,

- 1.105,45 zł (jeden tysiąc sto pięć złotych 45/100) za okres od dnia 11.05.2022 r. do dnia zapłaty,

- 1.105,45 zł (jeden tysiąc sto pięć złotych 45/100) za okres od dnia 11.06.2022 r. do dnia zapłaty,

- 1.110,76 zł (jeden tysiąc sto dziesięć złotych 76/100) za okres od dnia 11.07.2022 r. do dnia zapłaty,

- 1.114,75 zł (jeden tysiąc sto czternaście złotych 75/100) za okres od dnia 11.08.2022 r. do dnia zapłaty,

- 1.114,75 zł (jeden tysiąc sto czternaście złotych 75/100) za okres od dnia 11.09.2022 r. do dnia zapłaty,

- 1.114,75 zł (jeden tysiąc sto czternaście złotych 75/100) za okres od dnia 01.10.2022 r. do dnia zapłaty,

- 1.114,75 zł (jeden tysiąc sto czternaście złotych 75/100) za okres od dnia 01.11.2022 r. do dnia zapłaty,

- 1.114,75 zł (jeden tysiąc sto czternaście złotych 75/100) za okres od dnia 01.12.2022 r. do dnia zapłaty,

- 1.114,75 zł (jeden tysiąc sto czternaście złotych 75/100) za okres od dnia 01.01.2023 r. do dnia zapłaty,

II. zasądza od pozwanego Sądu Rejonowego w B. Z. na rzecz powódki N. H. kwotę 963,25 zł (dziewięćset sześćdziesiąt trzy złote 25/100) tytułem odsetek za opóźnienie od wyrównania wynagrodzenia za pracę za 2023 rok z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 17.09.2024 roku do dnia zapłaty,

III. oddala powództwo w pozostałej części,

IV. nadaje wyrokowi w punkcie I i II rygor natychmiastowej wykonalności w całości.

Sygn. akt IV P 150/24

UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym w dniu 17 września 2024 r. powódka N. H. domagała się zasądzenia od pozwanego Sądu Rejonowego w B. Z. następujących kwot:

- 12.808,42 zł tytułem wyrównania wynagrodzenia za okres od 17 stycznia do 31 grudnia 2022 roku,

1.009,39 zł tytułem odsetek za opóźnienie od wyrównania wynagrodzenia za rok 2023

wszystko z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w sposób bliżej sprecyzowany czyli od ostatniego dnia miesiąca za który przysługiwało przedmiotowe świadczenie z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek gdzie żądano ich od 8 grudnia 2023 roku.

W uzasadnieniu powódka wskazała, że w okresie objętym pozwem była sędzią w Sądzie Rejonowym w B. Z..

Dalej powódka wskazała, że w latach 2021-2023 doszło do nieuprawnionego zmodyfikowania przez ustawodawcę ustawowych zasad regulowania podstawy wynagrodzeń sędziowskich, a w konsekwencji również prokuratorskich, co doprowadziło do faktycznego obniżenia poziomu wynagrodzenia wbrew istniejącym zasadom ich określania oraz bez odpowiedniego wyjaśnienia przyczyn wielokrotnego posługiwania się wyjątkiem od stosowania tych reguł.

Powódka podkreśliła, że w trakcie trzech ostatnich lat kalendarzowych wynagrodzenia nie były naliczane zgodnie z ustrojowymi przepisami kształtującymi zasady ustalania ich wysokości, na skutek wprowadzenia rozwiązań legislacyjnych, które we wskazanych latach „zamroziło” wynagrodzenia sędziów (a więc również prokuratorów).

Następnie zaprezentowała wyliczenie konkretnych kwot za poszczególne miesiące o które obniżono jej pensję na skutek powyższych okoliczności.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.

Podnosił, że powódka zignorowała fakt braku możliwości pominięcia przez pozwany powszechnie obowiązujących przepisów ustaw o charakterze lex specialis oraz lex posteriori derogat legi priori, tj. ustaw okołobudżetowych oraz pominęła kwestię odpowiedzialności pozwanej za zachowanie dyscypliny finansów publicznych, której przestrzeganie ciąży na pozwanej z mocy Konstytucji i ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.

Nadto pozwany powołał konieczność ograniczenia wzrostów wynagrodzeń, w tym także w sferze sektora finansów publicznych, w okresie pandemii (...)19, co stanowi zarówno usprawiedliwienie działań pozwanej jak i uzasadnienie od odejścia od dotychczasowych zasad ustalania wynagrodzeń prokuratorów w oparciu o wskaźnik przeciętnego wynagrodzenia w II kwartale roku poprzedzającego.

Zwrócił również uwagę, że jedynie Trybunał Konstytucyjny jest uprawniony do badania zgodności z Konstytucją zapisów obu przedmiotowych ustaw okołobudżetowych. Ponadto wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 listopada 2023 roku w sprawie K 1/23 stwierdzający niezgodności z Konstytucją RP art. 7 , 8 oraz art. 9 ustawy z dnia 1 grudnia 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2023 nie znajduje zastosowania w sprawie.

Dotyczył on bowiem mechanizmu waloryzacji wynagrodzeń sędziów na rok 2023 czyli okres pozostający poza sporem w niniejszej sprawie /k.62-67/.

Wreszcie zakwestionował wysokość roszczeń powódki z tytułu skapitalizowanych odsetek prezentując własne wyliczenie /k.66/.

Ponadto zanegował wymagalność roszczeń za okres od stycznia do września 2022 roku, które powinny być wypłacone do 10 dnia każdego kolejnego miesiąca zgodnie z art.85§2 kp. Obowiązujący wtedy regulamin pracy nie dotyczył bowiem sędziów. Pozostali pracownicy mieli zgodnie z nim wypłacane pensje do najpóźniej w ostatnim dniu każdego miesiąca.

Dopiero nowy regulamin z dnia 23 sierpnia 2022 zawierający identyczny zapis objął również sędziów /k.66-67/.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka N. H. w okresie objętym pozwem była sędzią w Sądzie Rejonowym w B. Z..

/Dowód: okoliczność bezsporna/.

W 2022 r. różnica w wynagrodzeniu zasadniczym powódki należnym zgodnie z przepisami art.91§1c ustawy z dnia 27 lipca 2011 roku Prawo o ustroju sądów powszechnych /Dz. U. nr 98 poz.1070 zwanej dalej „ustawą”/ , a uposażeniem faktycznie jej wypłaconym wynosiła 12.808,42 zł za okres objęty pozwem.

W reszcie w przypadku odsetek za opóźnienie za wyrównanie wynagrodzenia za rok 2023 wynosiła 963,25 zł.

/Dowód: zestawienie wynagrodzeń k.12-39 i wyliczenie k.66/.

Zgodnie z § 31 obowiązującego regulaminu pracy w Sądzie Rejonowym wB. Z. wynagrodzenie za pracę wypłacane jest pracownikom co miesiąc, z dołu, do dnia 28 każdego miesiąca z wyłączeniem pracowników obsługi, których obowiązuje termin do 15 dnia następnego miesiąca.

Z tym, że regulamin ten nie miał zastosowania do sędziów co wynikało z jego §2.

Zarządzeniem z dnia 23 sierpnia 2022 roku wprowadzono nowy regulamin tym razem już dla wszystkich pracowników, który w §43 ust.1 ustalał wypłatę wynagrodzenia najpóźniej w ostatnim dniu miesiąca.

/Dowód: regulamin k.69-74; nowy regulamin pracy k.75-84/.

Sąd zważył, co następuje:

Zgromadzony materiał dowodowy w postaci dokumentów stanowił podstawę czynienia ustaleń faktycznych ponieważ nie był kwestionowany przez żadną ze stron. W zupełności przypisano mu więc przymiot wiarygodności.

Przechodząc do rozważań prawnych Sąd wskazuje, iż w myśl art.91§1c „ustawy” podstawę ustalenia wynagrodzenia zasadniczego sędziego w danym roku stanowi przeciętne wynagrodzenie w drugim kwartale roku poprzedniego, ogłaszane w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej ,,Monitor Polski'' przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 20 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 504, 1504 i 2461).

Zgodnie zaś z art.91§ 1d w/w „ustawy” jeżeli przeciętne wynagrodzenie, o którym mowa w § 1, jest niższe od przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za drugi kwartał roku poprzedzającego – przyjmuje się podstawę ustalenia wynagrodzenia zasadniczego prokuratora w dotychczasowej wysokości.

Niesporne jest to, że od początku 2021 r. ustawodawca postępuje w sprzeczności z tak ustalonymi zasadami.

Pierwszy wyłom stanowiło unormowanie z art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2021 (Dz.U. z 2020 r. poz. 2400).

Wtedy to określono, że w roku 2021 podstawę ustalenia wynagrodzenia zasadniczego sędziego, o której mowa w art.91§1 c „ustawy” stanowi przeciętne wynagrodzenie w drugim kwartale 2019 r. ogłoszone w komunikacie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.

W kolejnych latach ustawodawca konsekwentnie odstępował od zasady wyrażonej w/w artykule „ustawy” ustalając w art. 8 ust. 1 i 2 ustawy dnia 17 grudnia 2021 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2022 (Dz.U. z 2021 r. poz. 2445), że w roku 2022 podstawę ustalenia wynagrodzenia zasadniczego sędziego, o której mowa w art.91§1c stanowi przeciętne wynagrodzenie w drugim kwartale 2020 r. ogłoszone w komunikacie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.

Wreszcie w roku 2023, na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 1 grudnia 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2023 (Dz.U. z 2022, poz. 2666), podstawę ustalenia wynagrodzenia zasadniczego sędziego stanowiła kwota w wysokości 5 444,42 zł, podczas gdy wartość przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w drugim kwartale 2022 r. wynosiła 6 156,25 zł (zob. komunikat Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 9 sierpnia 2022 r. w sprawie przeciętnego wynagrodzenia w drugim kwartale 2022 r.).

Istnieje więc oczywista sprzeczność ustawowej regulacji z art.91 § 1c prawa o ustroju sądów powszechnych z kolejnymi ustawami okołobudżetowymi dotyczącymi realizacji ustawy budżetowej na rok 2021, 2022 i 2023.

Co najważniejsze wprowadzając odstępstwa od systematycznego, corocznego kształtowania wynagrodzeń prokuratorów w oparciu o przeciętne wynagrodzenie z drugiego kwartału roku poprzedzającego, ustawodawca nie dokonał przy tym żadnej zmiany unormowania określonego w art. 91 § 1c „ustawy” ani też nie zawiesił formalnie jego mocy obowiązującej.

Rozstrzygając powyższy dylemat należy podkreślić, że nie jest możliwe wystąpienie przez Sąd z pytaniem prawnym do Trybunału Konstytucyjnego celem zbadania zgodności spornych regulacji obu przedmiotowych ustaw okołobudżetowych ponieważ już nie obowiązują.

Wynika to wprost z treści art.59 ust.1 pkt.4 ustawy z dnia 30 listopada 2016 roku o organizacji i trybie postepowania przed Trybunałem Konstytucyjnym.

Jedyny wyjątek dotyczy wyłącznie postepowania zainicjowanego skargą konstytucyjną – art. 59 ust.3.

W takiej sytuacji Sąd orzekający jest nie tylko władny, ale wręcz zobowiązany pominąć przepis ustawy jeśli uzna go za niezgodny z Konstytucją. Tak też orzecznictwo:

Uchwała
Sądu Najwyższego - Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
z dnia 17 listopada 2022 r.
III PZP 2/21

1. Sąd rozpoznający sprawę, pozbawiony możliwości skierowania do Trybunału Konstytucyjnego pytania prawnego w trybie art. 193 Konstytucji RP o zbadanie zgodności z Konstytucją RP przepisu ustawy stanowiącego podstawę rozstrzygnięcia w sprawie ze względu na przyczyny wskazane w art. 59 ust. 1 pkt 4 i ust. 3 ustawy z dnia 30 listopada 2016 r. o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2393), może pominąć przepis ustawy, jeśli uzna go za niezgodny z Konstytucją RP.

2. Odmawia podjęcia uchwały w pozostałym zakresie.

Rozstrzygając więc powyższe zagadnienie należy powołać się na rozważania Trybunału Konstytucyjnego w sprawie K 1/23 zgodnie z którym art. 8 i art. 9 ustawy z dnia 1 grudnia 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2023 (Dz.U. poz. 2666, ze zm.) są niezgodne z art. 178 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Zaś art. 7 w/w ustawy powołanej w punkcie 1 jest niezgodny z art. 195 ust. 2 Konstytucji.

Powyższe regulacje stanowiły bowiem kontynuację działań ustawodawcy polegających na stworzeniu de facto stałego mechanizmu obniżania wynagrodzeń sędziów i prokuratorów ustawami okołobudżetowymi.

Przywołano w nim wyrok Trybunału z 12 grudnia 2012 r., o sygn. K 1/12 (OTK ZU nr 11/ (...), poz. 134). Wówczas przedmiotem kontroli były art. 22 i art. 23 ustawy okołobudżetowej na 2012 r.

Na tej podstawie T.­bunał w wyroku o sygn. K 1/12 sformułował nieprzekraczalne „warunki brzegowe” wynagro­dzenia odpowiadającego godności urzędu sędziego i zakresowi jego obowiązków.

Te nie­przekraczalne „warunki brzegowe” są w szczególności następujące:

1. „Wynagrodzenia sędziów powinny być kształtowane w sposób wykluczający jaką­kolwiek uznaniowość - zarówno wobec całej tej grupy zawodowej - ze strony władzy wyko­nawczej, jak i w odniesieniu do poszczególnych sędziów, co do których niedopuszczalne jest uzależnianie jego wysokości od indywidualnej oceny ich pracy.”

2. „Wysokość wynagrodzenia sędziego, w tym rozpoczynającego karierę w zawodzie sędziowskim sędziego sądu rejonowego, powinna znacząco przewyższać wysokość przecięt­nego wynagrodzenia w sferze budżetowej.”

3. „Wynagrodzenia sędziów powinny w dłuższym okresie czasu wykazywać tendencję wzrostową nie mniejszą niż przeciętne wynagrodzenie w sferze budżetowej.”

4. „W trudnej sytuacji budżetu państwa wynagrodzenia sędziów powinny być bardziej - niż wynagrodzenia wszystkich innych funkcjonariuszy i pracowników sfery budżetowej - chronione przed nadmiernie niekorzystnymi zmianami.”

5. „Niedopuszczalne jest obniżenie w drodze normatywnej nominalnej wysokości wy­nagrodzenia sędziów, z wyjątkiem sytuacji, o której stanowi art. 216 ust. 5 Konstytucji (prze­kroczenia konstytucyjnego limitu zadłużenia)”.

Następnie Trybunał Konstytucyjny w oparciu o tak sformułowane kryteria kontroli dokonał sprawdzenia ich spełnienia w przypadku rozpatrywanej ustawy okołobudżetowej. W efekcie stwierdził oczywiste naruszenie warunku pierwszego. Z uzasadnienia:

„Wątpliwości, które widoczne są również w powyższych rozważaniach, nasuwają się odnośnie do zgodności przedmiotu kontroli z warunkiem wymienionym w pkt 1, zgodnie z którym wynagrodzenia sędziowskie powinny być kształtowane w sposób wykluczający ja­kąkolwiek uznaniowość. Już sama analiza przepisów kształtujących sposób wynagradzania sędziów w latach 2021-2023 pozwala stwierdzić, że w każdym z ostatnich trzech lat budże­towych ustawodawca przyjął inną koncepcję co do konstrukcji tego mechanizmu. W ustawie okołobudżetowej na 2021 r. wzięto za podstawę ustalenia wynagrodzenia przeciętne wyna­grodzenie w drugim kwartale roku poprzedzającego rok poprzedni (czyli 2019 r. zamiast 2020 r.) W ustawie okołobudżetowej na 2022 r. również zastosowano ten mechanizm, jednak zwiększono ponadto tę podstawę o 26 zł. Z kolei w 2023 r. odstąpiono od jakiegokolwiek powiązania podstawy wynagrodzeń sędziowskich z wysokością przeciętnego wynagrodzenia. Podstawę tę określono w pełni w sposób kwotowy. Minister Finansów w swojej opinii tłuma­czył takie rozwiązanie chęcią dostosowania tempa wzrostu wynagrodzeń sędziowskich do tempa wzrostu wynagrodzeń w sferze budżetowej. Tożsame rozwiązanie zaprezentowano w projekcie ustawy okołobudżetowej na 2024 r. - tym razem kwota będąca podstawą ustale­nia wynagrodzenia zasadniczego sędziego została ustalona na 6114,08 zł. Projekt zakłada więc wzrost podstawy o 12,3% , co z kolei przewyższa przewidywany wzrost wynagrodzeń w sferze budżetowej przewidziany w projekcie ustawy budżetowej na 2024 r. (6,6% z wyłą­czeniem osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe). Oczywiste jest, że rozwiąza­nie przyjęte w projekcie ustawy okołobudżetowej na 2024 r. pozostaje poza kognicją Trybu­nału. Nie jest to bowiem akt prawny i nie stanowi przedmiotu kontroli w niniejszej sprawie. Przytoczenie tego rozwiązania pozwala jednak na analizę zaskarżonych przepisów ustawy okołobudżetowej na 2023 r. w szerszym kontekście i zbadanie, czy przyjęte w przedmiocie kontroli zasady wynagradzania sędziów mają charakter czysto uznaniowy ze strony ustawo­dawcy. Należy jeszcze raz podkreślić, że każda z modyfikacji zasad wynagradzania sędziów na mocy ustawy okołobudżetowej miała w istocie rzeczy charakter tymczasowy, ponieważ co do zasady podstawa zasadniczych wynagrodzeń sędziowskich ustalana jest na podstawie przepisów p.u.s.p, SNU oraz u.s.TK. Tymczasem od przeszło trzech lat reguła ta była „tym­czasowo” modyfikowana, za każdym razem w inny sposób. Taki stan rzeczy sprawia, że pod­dać można w wątpliwość sens istnienia norm regulujących podstawę zasadniczego wynagro­dzenia sędziów w wyżej wspomnianych ustawach. Stosowanie jednorocznych rozwiązań tymczasowych w perspektywie wieloletniej, dodatkowo o zmiennym charakterze, sprawia, że nie został spełniony warunek brzegowy wymieniony w pkt 1. Wynagrodzenia sędziów w ostatnich latach kształtowane są przez ustawodawcę w sposób całkowicie uznaniowy - zarówno co do konstrukcji mechanizmu wynagradzania jak i tempa wzrostu płac. Taka prak­tyka nie zapewnia konstytucyjnej ochrony wynagrodzenia odpowiadającego godności urzędu sędziego oraz zakresowi jego obowiązków. Sędziowie nie mogą w żaden sposób przewidzieć, jak będzie kształtować się ich wynagrodzenie. W kontekście wynagradzania pracowników sfery budżetowej może być zrozumiała dyskrecjonalność ustawodawcy - musi przecież do­stosować wysokość zarobków do sytuacji na rynku pracy oraz czynników gospodarczych. Tymczasem taka uznaniowość nie powinna mieć miejsca w odniesieniu do wynagrodzeń sę­dziowskich, których szczególny charakter potwierdzony jest w art. 178 ust. 2 i art. 195 ust. 2 Konstytucji. Konstytucyjna ranga powinna gwarantować nie tylko ich nominalną wysokość. Jak zauważył Trybunał w wyroku o sygn. K 1/12, celem art. 178 ust. 2 Konstytucji ma być „stworzenie takiego mechanizmu wynagradzania sędziów, który uwolniłby ich od niepewno­ści co do wysokości ich przyszłych dochodów i uniemożliwiałby jakiekolwiek manipulacje w stosunku do nich”.

Powyższe rozważania powinny być rozpatrywane w związku z warunkiem sformuło­wanym w wyroku o sygn. K 1/12 wskazanym w pkt 4 - w trudnej sytuacji budżetu państwa wynagrodzenia sędziów powinny być „bardziej - niż wynagrodzenia wszystkich innych funk­cjonariuszy i pracowników sfery budżetowej - chronione przed nadmiernie niekorzystnymi zmianami”. Tymczasem analiza sytuacji gospodarczej Polski, co zostało również podkreślone w opinii Ministra Finansów, wskazuje na to, że budżet państwa w najbliższych latach może znaleźć się w sytuacji trudnej, chociaż nie krytycznej. Zadłużenie sektora instytucji rządo­wych i samorządowych (liczone według metodyki unijnej) może wzrosnąć na koniec 2024 r. do poziomu 55% (...) (z poziomu 51,7% (...) na koniec 2022 r.). Jednocześnie, państwowy dług publiczny (liczony według metodyki krajowej) daleki jest od referencyjnej wartości 60% (...) wskazanej w art. 216 ust. 5 Konstytucji - zgodnie z danymi Ministerstwa Finansów, państwowy dług publiczny na koniec II kwartału 2023 r. wyniósł 38,2% (...) tymczasem dopiero przekroczenie tej wartości w orzecznictwie TK utożsamiane jest z krytyczną kondy­cją finansów publicznych. Nawet gdyby przyjąć, że nieprzekraczalna relacja 3/5 pomiędzy długiem publicznym a wartością rocznego (...) powinna odnosić się nie do długu liczonego według metodyki krajowej, lecz do długu liczonego według metodyki unijnej, który z uwagi na swoją konstrukcję, dużo bardziej transparentnie przedstawia rzeczywisty stan zadłużenia państwa, to nie istnieje w najbliższej przyszłości ryzyko jej przekroczenia.

Konkludując, w obliczu potencjalnie trudnej sytuacji budżetowej, zgodnie z warun­kami brzegowymi zdefiniowanymi przez TK w wyroku o sygn. K 1/12, konieczne jest za­pewnienie szczególnej ochrony wynagrodzeń sędziowskich. Sytuacja ta jednocześnie nie jest jednak tak poważna, aby w jakikolwiek sposób usprawiedliwiać rozwiązania nadzwyczajne. Zapewnienie mechanizmu wynagradzania sędziów w myśl art. 178 ust. 2 i art. 195 ust. 2 Konstytucji jest obecnie możliwe w zupełnym poszanowaniu zasady równowagi budżetowej, która również ma normatywne podłoże w Konstytucji. Dlatego też zasady wynagradzania sędziów, zgodnie z orzecznictwem Trybunału, powinny spełniać wszystkie warunki brzegowe określone w wyroku o sygn. K 1/12. Zaskarżone przepisy ustawy okołobudżetowej na 2023 r. po raz kolejny „tymczasowo” modyfikują ustawowe zasady ustalania podstawy zasadniczych wynagrodzeń sędziowskich. Ponadto, w 2023 r. podstawa ta została ustalona w pełni w spo­sób kwotowy, co w żaden sposób nie nawiązuje do obowiązującego lex generalis mechani­zmu wynagradzania. Podstawowa różnica pomiędzy przedmiotem kontroli w niniejszej spra­wie, a przedmiotem kontroli w sprawie o sygn. K 1/12 polega właśnie na ich granicach temporalnych. O ile regulacja rozpatrywana w sprawie o sygn. K 1/12 miała charakter incyden­talny, o tyle przedmiot kontroli w niniejszej sprawie, ma charakter de facto systemowego usankcjonowania rozwiązania de iure incydentalnego. Z uwagi na szczególną formę ustawy okołobudżetowej, która, tak jak ustawa budżetowa, obowiązuje jedynie przez rok budżetowy, nie należy przedmiotu kontroli rozpatrywać bez kontekstu rozwiązań w tym zakresie przyję­tych w latach poprzednich. Przepisy ustaw okołobudżetowych na lata 2021-2023 (oraz roz­wiązanie przyjęte w projekcie ustawy okołobudżetowej na 2024 r.) w istocie stanowią specy­ficzne pod kątem zakresów temporalnych nowe zasady ustalania podstawy zasadniczych wynagrodzeń sędziowskich. Rozwiązania unormowane w przedmiocie kontroli, czyli art. 7, art. 8 i art. 9 ustawy okołobudżetowej na 2023 r ., nie tylko nie są spójne z rozwiązaniami lex generalis zawartymi w prawie o ustroju sądów powszechnych, ustawie o Sądzie N.­szym oraz ustawie o statusie Sędziów TK, ale także nie są nawet spójne z analogicznymi przepisami ustawy okołobudżetowej na 2021 r. i ustawy okołobudżetowej na 2022 r. Oznacza to, że ustawodawca w tej materii kieruje się daleko posuniętą uznaniowością. Ta uznaniowość nie zapewnia sędziom konstytucyjnych gwarancji wysokości ich przyszłych dochodów oraz nie chroni ich przed potencjalnymi manipulacjami ze strony ustawodawcy. Wobec tego zasa­dy wynagradzania sędziów uregulowane na mocy art. 7, art. 8 i art. 9 ustawy okołobudżeto­wej na 2023 r. nie spełniają warunków brzegowych określonych w orzecznictwie TK. Na tej podstawie należy uznać, że art. 8 i art. 9 ustawy okołobudżetowej na 2023 r. są niezgodne z art. 178 ust. 2 Konstytucji, a art. 7 ustawy okołobudżetowej na 2023 r. jest niezgodny z art. 195 ust. 2 Konstytucji” /podkreślenia własne/.

Powyższe rozważania znajdują całkowite zastosowanie również do mechanizmu ustalania wynagrodzeń sędziów przyjętych w ustawach okołobudżetowych na lata 2021-2022.

Tym bardziej, że w tym samym okresie ustawodawca dokonywał podwyżek uposażeń szeregu grup zatrudnionych w administracji publicznej.

Wyrazem tej tendencji było rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z 30 lipca 2021 roku w sprawie szczegółowych zasad wynagradzania tych osób powołane w uzasadnieniu pozwu.

Nadto w ustawie z 17 września 2021 roku o zmianie ustawy o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe oraz niektórych innych ustaw zmieniono art. 2a ustawy z dnia 31 lipca 1981 roku o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe i ustalono, że wynagrodzenie Prezydenta składa się z wynagrodzenia zasadniczego odpowiadającego 9,8-krotności kwoty bazowej oraz dodatku funkcyjnego odpowiadającego 4,2-krotności kwoty bazowej, której wysokość ustaloną według odrębnych zasad określa ustawa budżetowa, z tym że kwota bazowa jest corocznie waloryzowana o wzrost wynagrodzeń na dany rok budżetowy w stosunku do roku poprzedniego (średnioroczny wskaźnik wzrostu wynagrodzeń). Ustawa z 17 grudnia 2021 roku ograniczyła więc wyłącznie wynagrodzenia sędziów i prokuratorów, pomijając przedstawicieli władzy wykonawczej, w tym Prezydenta RP.

Szereg dodatkowych przykładów tego typu praktyk zawarto również w uzasadnieniu pozwu.

Oceniając zatem art. 12 ust. 1 ustawy okołobudżetowej na rok 2021 oraz art. 8 ust. 1 i 2 ustawy okołobudżetowej na rok 2022 przez pryzmat zgodności z Konstytucją, Sąd Rejonowy staje na stanowisku, iż przepisy te pozostają sprzeczne z ustawą zasadniczą, czyli art. 178 ust. 2 Konstytucji RP i zasadna staje się odmowa zastosowania w/w unormowań.

Jednocześnie z całą mocą należy podkreślić, iż odmowa zastosowania w sprawie przepisu niezgodnego z konstytucją jest nie tylko prawem ale i obowiązkiem sądu. Zapatrywanie pozwanego, iż Sąd powinien zastosować przepis ustawy późniejszej byłoby słuszne, gdyby obie regulacje były zgodne z konstytucją.

O odsetkach ustawowych za opóźnienie orzeczono w myśl art. 481 KC w zw. z art. 300 KP mając na względzie faktycznie wypłacone przez pracodawcę zaniżone wynagrodzenie w poszczególnych miesiącach oraz datę wymagalności wynagrodzenia wynikającą z regulaminów pracy pozwanej.

Niewątpliwie pierwotnie nie dotyczył on sędziów wobec których należało więc zastosować regulację art.85§2 kp.

Nowy regulamin ogłoszony w dniu 23 sierpnia 2022 roku wszedł w życie w dniu 7 września 2022 roku zgodnie z art.77 2§6 kp. Tym samym zgodnie z §43 ust.1 regulaminu pensja za wrzesień 2022 roku powinna zostać wypłacona do końca tego miesiąca.

W zakresie odsetek za opóźnienie za wcześniejszy okres powództwo podlegało więc oddaleniu. W zakresie odsetek za opóźnienie w wyrównaniu pensji za 2023 roku przyznano je od dnia wniesienia pozwu zgodnie z art.482§1 kc.

Rygor natychmiastowej wykonalności orzeczono na podstawie ostatniego znanego Sądowi miesięcznego wynagrodzenia z k.141 akt osobowych czyli 14.361,81 zł.

Z: odpis wyroku wraz z uzas. doręczyć pełn. pozwanego.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Małgorzata Wilk
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Jędrzejowie
Osoba, która wytworzyła informację:  sędzia Leszek Gumbisz
Data wytworzenia informacji: